Kakarot zkEVM nedir? Neden Vitalik ve StarkWare tarafından destekleniyor? Kakarot, EVM dApp'lerinin genişletilmesini kolaylaştırarak EVM'yi Starknet'e getiriyor. Daha derin bir göz atalım!
Başlattık ve Super Saiyan moduna girdik. Kakarot Labs resmi olarak kuruldu ve en iyi yatırımcılarla tohumlama öncesi erken finansmanı tamamladı.
Geliştirme vizyonunu sabırsızlıkla bekleyelim, mevcut konumu netleştirelim ve parlak bir geleceği dört gözle bekleyelim.
Bu makale temel olarak aşağıdakileri tanıtacaktır: 1. CairoVM nedir? 2. Kahire nedir? 3. EVM mimarisi, 4. Kakarot mimarisi, 5. zkEVM'nin tip sınıflandırması, 6. Kakarot yol haritası, 7. Kişisel düşünceler.
Kakarot zkEVM, EVM uyumluluğunu geliştirerek Starknet ekosisteminin güvenilirliğini artıran, Cario dili kullanılarak dağıtılan bir EVM'dir. Adım adım anlayalım.
**1. ****CairoVM nedir? **
Kakarot, Starknet'in altyapısı olan sanal makine CairoVM üzerinde çalışır. CairoVM'nin ana özellikleri aşağıdaki gibidir:
· Kanıtlanabilir şekilde kanıtlanabilir yürütme için yürütmeyi bir polinom denklemi olarak temsil edin.
· Tüm Starknet işlemlerinin STARK doğrulamasını kullanmasına izin verin.
**2. Cario nedir? **
Cario, Turing-complete STARK dostu bir CPU mimarisidir.
· Turing Complete: Sistem olası herhangi bir hesaplamayı/programı hesaplayabilir.
· Stark Dostu: StarkWare'in kimlik doğrulama sistemi. Zincir dışı hesaplama bütünlüğü kanıtlayıcılar tarafından kanıtlanmıştır ve zincir üstü doğrulayıcılar tarafından doğrulanmıştır.
Peki, Cario nasıl çalışır? Geliştiriciler, CaroVM'de programlar yazmak ve yüksek seviyeli bir dilde (kanıtlanacak) ifade ifadelerini açıklamak için Kahire'yi kullanabilir. Geliştiriciler, karmaşık devrelerin nasıl yazılacağını öğrenmek zorunda kalmadan ZK Kanıtlarının (ZKP'ler) ölçeklenebilirliğinden yararlanabilecekleri için bu, geliştirme deneyimini geliştirir.
3. EVM****mimarisi
EVM mimarisi, aşağıdaki özelliklere sahip olgun ve iyi tanımlanmış bir VM (sanal makine) mimarisidir:
142 işlem kodu: EVM tarafından işlemleri ve akıllı sözleşmeleri (SC) yürütmek için kullanılan talimatlar. Yürütmek için bir gaz ücreti gereklidir.
9 ön derleme: Genel işlemleri yürütmek için Ethereum'da yerleşik akıllı sözleşmeler. Standart bir gaz ücreti ile çağrılabilir.
4. Kakarot****Yapı
Kakarot, aşağıdaki özelliklere sahip olan CairoVM'ye dayalı olarak geliştirilmiştir:
· EVM bayt kodu yorumlayıcısı
· Starknet'te devreye alınan akıllı sözleşmeler
· Cario dilini kullan
Kakarot şunları destekler:
· EVM akıllı sözleşmesini olduğu gibi devreye alın
9 EVM ön derlemesinin tamamını uyguladıktan sonra Kakarot, Type 2.5 zkEVM olacaktır.
5, zkEVM****Tip****tip
(1) Tip 1 zkEVM | Ethereum'a tamamen eşdeğer
Daha kolay kanıt oluşturmayı desteklemek için Ethereum sisteminde değişiklik yapılmadı.
avantaj:
Ethereum genişlemesi için nihai çözüm
eksiklik:
· Yoğun bilgisayar kullanımı
Prova süresi uzundur (saatler sürer)
Örnek:
·Taslak
· Tayko
(2) Tip 2 zkEVM | EVM'ye tamamen eşdeğer
Ethereum sistemindeki küçük değişiklikler (farklı hash işlevleri), geliştirmeyi kolaylaştırır ve ispat oluşturmayı hızlandırır.
avantaj:
· Çoğu Ethereum dApp'ini destekleyin
eksiklik:
EVM'nin verimsizliği ve samimiyetsizliği hala var
Örnek:
·Taslak
(3) Tip 2,5 zkEVM | EVM'ye eşdeğer (gaz ücreti hariç)
ZK kullanılarak kanıtlanması zor olan EVM'deki belirli işlemler için gaz maliyetleri eklendi.
avantaj:
Daha geniş EVM değişikliklerinden daha az riskli
eksiklik:
Geliştirme araçlarının azaltılmış uyumluluğu
· Bazı dApp'ler uyumlu değildir
(4) Tip 3 zkEVM | EVM'ye neredeyse eşdeğer
Uygulanması özellikle zor olan özellikler (ön derleme gibi) kaldırıldı.
avantaj:
· Daha hızlı prova süreleri
· Daha kolay EVM geliştirme
eksiklik:
· Bazı dApp'lerin yeniden yazılması gerekiyor
Örnek:
·Taslak
·Çokgen
**(5)Tpye4zkEVM|**üst düzey dile eşdeğer
Akıllı sözleşme kaynak kodu (yüksek seviyeli dil), ZK-SNARK dostu bir dilde derlenir.
avantaj:
· Çok fazla ek yükten kaçının
eksiklik:
Sözleşme adresi EVM'deki adresten farklı olabilir
El yazısı EVM bayt kodunu desteklemeyebilir
· Hata ayıklama altyapısı, EVM bayt kodunda çalıştıkları için devralınamaz.
Örnek:
·zkSync
·Nethermind
6**、Kakarot Güzergah Haritası**
(1) Aşama 1 | EVM'yi Starknet'e Getirmek
Kakarot başlangıçta Starknet'te kutsanmış bir EVM olarak var olacak. Geliştirme deneyimi ve kullanıcı deneyimi (UX), Polygon, Scroll veya Ethereum ile aynı olacaktır.
(2) Aşama 2 | L3 zkEVM
Kakarot aracılığıyla zkEVM uygulama zincirlerinin konuşlandırılması, geçerlilik kanıtı kullanarak Starknet'teki işlemleri gerçekleştirmelerine olanak tanır.
Kakarot ve Madara Starknet sıralayıcıyı (substrat tabanlı Starknet sıralayıcı) birleşik bir yığın halinde birleştirerek.
(3) 2. Aşama | zkEVM-Hizmet Olarak Toplama
Toplama yalnızca tek bir tıklamayla şunları alır:
·Starknet'te dağıtılan uygulamaya özel zkEVM
· EVM ortamına erişim
· Hızlı uygulama
Düşük gaz ücretleri: veri kullanılabilirliği çözümlerini kullanın (Celestia, EigenLayer)
· Şifreleme güvenliği
zkEVM-Rollup-as-a-Service'in Avantajları:
Kakarot'u kullanarak KahireVM'de Solidity akıllı sözleşmelerini çalıştırın
EVM'de dağıtılan herhangi bir Solidity akıllı sözleşmesi, kod değişikliği olmadan Starknet'te çalışabilir
Her iki dünyanın en iyisi:
EVM ile verimlilik
· Akıllı sözleşmeler kanıtlanabilir hale gelir
(4) Faz 3 | Tip 1 zkEVM
Bu aşamaya girmek için Kakarot şunları yapmalıdır:
·L1 mutabakatını kanıtlamak için Madara ve Kakarot'un tam düğümlerinde Ethereum mutabakat kuralları yazmak için Kahire'yi kullanın.
· Pedersen Merkle Patricia Trie'den (MPT) Keccak MPT'ye geçiş yapıldı.
Ancak, Faz 3 belirsizdir. Ethereum yol haritasına bağlıdır: Verge. Şu anda, Keccak MPT'yi kanıtlanabilir ve düşük maliyetli bir şekilde uygulamak, zkEVM uyumluluğunun önündeki ana engeldir. Verge'den sonra, Ethereum için tercih edilen hash işlevi olarak Keccak'ın yerini Poseidon alabilir.
7**、Kişisel düşünceler**
EVM uyumluluğunu Starknet'e getirmek kesinlikle ileriye doğru büyük bir adım, ancak Kakarot'un başarısı hakkında hala bazı endişeler var.
Genel olarak, hizmet olarak toplama açık bir konudur ve dikkate alınması gereken iki temel husus vardır:
· Bu hizmete kaç tane toplama gerekiyor?
Toplama, dahili olarak egemenlik ve özelleştirilebilirlik oluşturmayı tercih ediyor mu?
(3) Sürekli ürün yinelemesi
Kakarot, teknik olarak oldukça karmaşık ve başarılı olması için muhtemelen sürekli yinelemeler gerektirecek bir ürün geliştiriyor ve inşa ediyor.
Ayrıca, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli dinamik bileşenlere dayanır:
·Süt
·Veri Kullanılabilirliği Çözümü
Ethereum Yol Haritası: Verge
View Original
The content is for reference only, not a solicitation or offer. No investment, tax, or legal advice provided. See Disclaimer for more risks disclosure.
Kakarot zkEVM nedir? Vitalik neden oylamaya katıldı?
Yazar: s, risk sermayesi analisti; çeviri: Jinse Finance xiaozou
Kakarot zkEVM nedir? Neden Vitalik ve StarkWare tarafından destekleniyor? Kakarot, EVM dApp'lerinin genişletilmesini kolaylaştırarak EVM'yi Starknet'e getiriyor. Daha derin bir göz atalım!
Başlattık ve Super Saiyan moduna girdik. Kakarot Labs resmi olarak kuruldu ve en iyi yatırımcılarla tohumlama öncesi erken finansmanı tamamladı.
Geliştirme vizyonunu sabırsızlıkla bekleyelim, mevcut konumu netleştirelim ve parlak bir geleceği dört gözle bekleyelim.
Bu makale temel olarak aşağıdakileri tanıtacaktır: 1. CairoVM nedir? 2. Kahire nedir? 3. EVM mimarisi, 4. Kakarot mimarisi, 5. zkEVM'nin tip sınıflandırması, 6. Kakarot yol haritası, 7. Kişisel düşünceler.
Kakarot zkEVM, EVM uyumluluğunu geliştirerek Starknet ekosisteminin güvenilirliğini artıran, Cario dili kullanılarak dağıtılan bir EVM'dir. Adım adım anlayalım.
**1. ****CairoVM nedir? **
Kakarot, Starknet'in altyapısı olan sanal makine CairoVM üzerinde çalışır. CairoVM'nin ana özellikleri aşağıdaki gibidir:
· Kanıtlanabilir şekilde kanıtlanabilir yürütme için yürütmeyi bir polinom denklemi olarak temsil edin.
· Tüm Starknet işlemlerinin STARK doğrulamasını kullanmasına izin verin.
**2. Cario nedir? **
Cario, Turing-complete STARK dostu bir CPU mimarisidir.
· Turing Complete: Sistem olası herhangi bir hesaplamayı/programı hesaplayabilir.
· Stark Dostu: StarkWare'in kimlik doğrulama sistemi. Zincir dışı hesaplama bütünlüğü kanıtlayıcılar tarafından kanıtlanmıştır ve zincir üstü doğrulayıcılar tarafından doğrulanmıştır.
Peki, Cario nasıl çalışır? Geliştiriciler, CaroVM'de programlar yazmak ve yüksek seviyeli bir dilde (kanıtlanacak) ifade ifadelerini açıklamak için Kahire'yi kullanabilir. Geliştiriciler, karmaşık devrelerin nasıl yazılacağını öğrenmek zorunda kalmadan ZK Kanıtlarının (ZKP'ler) ölçeklenebilirliğinden yararlanabilecekleri için bu, geliştirme deneyimini geliştirir.
3. EVM****mimarisi
EVM mimarisi, aşağıdaki özelliklere sahip olgun ve iyi tanımlanmış bir VM (sanal makine) mimarisidir:
142 işlem kodu: EVM tarafından işlemleri ve akıllı sözleşmeleri (SC) yürütmek için kullanılan talimatlar. Yürütmek için bir gaz ücreti gereklidir.
9 ön derleme: Genel işlemleri yürütmek için Ethereum'da yerleşik akıllı sözleşmeler. Standart bir gaz ücreti ile çağrılabilir.
4. Kakarot****Yapı
Kakarot, aşağıdaki özelliklere sahip olan CairoVM'ye dayalı olarak geliştirilmiştir:
· EVM bayt kodu yorumlayıcısı
· Starknet'te devreye alınan akıllı sözleşmeler
· Cario dilini kullan
Kakarot şunları destekler:
· EVM akıllı sözleşmesini olduğu gibi devreye alın
Kakarot değil:
·Blockchain
Derleyici: Solidity kodunu Kahire'ye dönüştürmez
Mayıs 2023 itibariyle:
%100 bytecode mimarisi gerçekleştirilmiştir (Type 3 zkEVM)
9 EVM, 8 elde etmek için önceden derlendi
9 EVM ön derlemesinin tamamını uyguladıktan sonra Kakarot, Type 2.5 zkEVM olacaktır.
5, zkEVM****Tip****tip
(1) Tip 1 zkEVM | Ethereum'a tamamen eşdeğer
Daha kolay kanıt oluşturmayı desteklemek için Ethereum sisteminde değişiklik yapılmadı.
avantaj:
Ethereum genişlemesi için nihai çözüm
eksiklik:
· Yoğun bilgisayar kullanımı
Prova süresi uzundur (saatler sürer)
Örnek:
·Taslak
· Tayko
(2) Tip 2 zkEVM | EVM'ye tamamen eşdeğer
Ethereum sistemindeki küçük değişiklikler (farklı hash işlevleri), geliştirmeyi kolaylaştırır ve ispat oluşturmayı hızlandırır.
avantaj:
· Çoğu Ethereum dApp'ini destekleyin
eksiklik:
EVM'nin verimsizliği ve samimiyetsizliği hala var
Örnek:
·Taslak
(3) Tip 2,5 zkEVM | EVM'ye eşdeğer (gaz ücreti hariç)
ZK kullanılarak kanıtlanması zor olan EVM'deki belirli işlemler için gaz maliyetleri eklendi.
avantaj:
Daha geniş EVM değişikliklerinden daha az riskli
eksiklik:
Geliştirme araçlarının azaltılmış uyumluluğu
· Bazı dApp'ler uyumlu değildir
(4) Tip 3 zkEVM | EVM'ye neredeyse eşdeğer
Uygulanması özellikle zor olan özellikler (ön derleme gibi) kaldırıldı.
avantaj:
· Daha hızlı prova süreleri
· Daha kolay EVM geliştirme
eksiklik:
· Bazı dApp'lerin yeniden yazılması gerekiyor
Örnek:
·Taslak
·Çokgen
**(5)Tpye4zkEVM|**üst düzey dile eşdeğer
Akıllı sözleşme kaynak kodu (yüksek seviyeli dil), ZK-SNARK dostu bir dilde derlenir.
avantaj:
· Çok fazla ek yükten kaçının
eksiklik:
Sözleşme adresi EVM'deki adresten farklı olabilir
El yazısı EVM bayt kodunu desteklemeyebilir
· Hata ayıklama altyapısı, EVM bayt kodunda çalıştıkları için devralınamaz.
Örnek:
·zkSync
·Nethermind
6**、Kakarot Güzergah Haritası**
(1) Aşama 1 | EVM'yi Starknet'e Getirmek
Kakarot başlangıçta Starknet'te kutsanmış bir EVM olarak var olacak. Geliştirme deneyimi ve kullanıcı deneyimi (UX), Polygon, Scroll veya Ethereum ile aynı olacaktır.
(2) Aşama 2 | L3 zkEVM
Kakarot aracılığıyla zkEVM uygulama zincirlerinin konuşlandırılması, geçerlilik kanıtı kullanarak Starknet'teki işlemleri gerçekleştirmelerine olanak tanır.
Kakarot ve Madara Starknet sıralayıcıyı (substrat tabanlı Starknet sıralayıcı) birleşik bir yığın halinde birleştirerek.
(3) 2. Aşama | zkEVM-Hizmet Olarak Toplama
Toplama yalnızca tek bir tıklamayla şunları alır:
·Starknet'te dağıtılan uygulamaya özel zkEVM
· EVM ortamına erişim
· Hızlı uygulama
Düşük gaz ücretleri: veri kullanılabilirliği çözümlerini kullanın (Celestia, EigenLayer)
· Şifreleme güvenliği
zkEVM-Rollup-as-a-Service'in Avantajları:
Kakarot'u kullanarak KahireVM'de Solidity akıllı sözleşmelerini çalıştırın
EVM'de dağıtılan herhangi bir Solidity akıllı sözleşmesi, kod değişikliği olmadan Starknet'te çalışabilir
Her iki dünyanın en iyisi:
EVM ile verimlilik
· Akıllı sözleşmeler kanıtlanabilir hale gelir
(4) Faz 3 | Tip 1 zkEVM
Bu aşamaya girmek için Kakarot şunları yapmalıdır:
·L1 mutabakatını kanıtlamak için Madara ve Kakarot'un tam düğümlerinde Ethereum mutabakat kuralları yazmak için Kahire'yi kullanın.
· Pedersen Merkle Patricia Trie'den (MPT) Keccak MPT'ye geçiş yapıldı.
Ancak, Faz 3 belirsizdir. Ethereum yol haritasına bağlıdır: Verge. Şu anda, Keccak MPT'yi kanıtlanabilir ve düşük maliyetli bir şekilde uygulamak, zkEVM uyumluluğunun önündeki ana engeldir. Verge'den sonra, Ethereum için tercih edilen hash işlevi olarak Keccak'ın yerini Poseidon alabilir.
7**、Kişisel düşünceler**
EVM uyumluluğunu Starknet'e getirmek kesinlikle ileriye doğru büyük bir adım, ancak Kakarot'un başarısı hakkında hala bazı endişeler var.
(1) Son derece rekabetçi ZK alanı
Yarışmacılar:
· Farklı prova sistemleriyle (SNARK) ZK toplaması: Scroll, zkSync, Polygon, Taiko, Linea.
·İyimser özetleme：İyimserlik、Karar、Temel
Farklı zkVM: RISC Zero, Hyper Oracle
(2) Ürün Pazar Uyumu (PMF)
Genel olarak, hizmet olarak toplama açık bir konudur ve dikkate alınması gereken iki temel husus vardır:
· Bu hizmete kaç tane toplama gerekiyor?
Toplama, dahili olarak egemenlik ve özelleştirilebilirlik oluşturmayı tercih ediyor mu?
(3) Sürekli ürün yinelemesi
Kakarot, teknik olarak oldukça karmaşık ve başarılı olması için muhtemelen sürekli yinelemeler gerektirecek bir ürün geliştiriyor ve inşa ediyor.
Ayrıca, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli dinamik bileşenlere dayanır:
·Süt
·Veri Kullanılabilirliği Çözümü
Ethereum Yol Haritası: Verge