So sánh giải pháp zkEVM: Khám phá tương lai mở rộng của Ethereum
Công nghệ zkEVM đang thúc đẩy ứng dụng quy mô lớn của Ethereum. Đối mặt với nhiều lựa chọn, giải pháp nào là nổi bật nhất? Bài viết này sẽ so sánh và phân tích các giải pháp zkEVM chính như Polygon zkEVM (và phiên bản 2.0 của nó), zkSync Era, Linea, Scroll và Taiko, cung cấp cho bạn một hướng dẫn toàn diện về zkEVM.
Giới thiệu zkEVM
zkEVM là một công nghệ mạng lớp hai, chịu trách nhiệm xử lý giao dịch và gửi chứng minh trở lại mạng chính của Ethereum. Chúng sử dụng chứng minh không biết (zero-knowledge proof) (ZK) và tính tương thích EVM để giảm tải tính toán cho mạng chính của Ethereum, cải thiện khả năng mở rộng, trong khi không ảnh hưởng đến tính bảo mật và mức độ phi tập trung.
Tuy nhiên, không phải tất cả các zkEVM đều giống nhau. Theo khung phân loại của người sáng lập Ethereum Vitalik Buterin, zkEVM có thể được chia thành nhiều loại khác nhau, từ tương đương với Ethereum (loại 1) đến tương thích EVM (loại 4). Sự đánh đổi chính là sự cân bằng giữa tính tương thích EVM và hiệu suất.
So sánh các giải pháp zkEVM phổ biến
Polygon 2.0 (zkEVM Validium)
Polygon Labs đã đề xuất vào tháng 6 năm 2023 nâng cấp Polygon PoS lên zkEVM validium. Polygon PoS có một hệ sinh thái mạnh mẽ, bao gồm hơn 2B tài sản trên chuỗi (TVL), hàng chục ngàn ứng dụng phi tập trung (dApp) và khoảng 2,5 triệu giao dịch mỗi ngày.
Việc di chuyển PoS sang zkEVM validium sẽ giữ lại hiệu ứng mạng và chi phí thấp trong khi không ảnh hưởng đến trải nghiệm của các ứng dụng, người dùng và nhà phát triển hiện tại. Polygon 2.0 (zkEVM validium được đề xuất) được coi là phiên bản có chi phí thấp hơn và khả năng xử lý cao hơn của Polygon zkEVM Rollup.
Ưu điểm chính của Validium so với Rollup là:
Chi phí thấp hơn, vì không tiêu tốn Gas Ethereum đắt đỏ.
Khả năng mở rộng cao hơn, không bị giới hạn bởi lượng dữ liệu giao dịch có thể phát hành lên Ethereum
Tuy nhiên, Validium cần đảm bảo tính khả dụng của dữ liệu giao dịch bên ngoài Ethereum, điều này có thể gặp thách thức. Nhưng hơn 100 trình xác thực hiện có của Polygon PoS có thể đóng vai trò như một đảm bảo an toàn và đáng tin cậy cho tính khả dụng của dữ liệu.
Polygon zkEVM
Polygon zkEVM là một ZK-Rollup loại 3, mục tiêu là tương đương với EVM. Nó cung cấp khả năng mở rộng lớn hơn khi hợp tác với các công cụ và khách hàng hiện có của Ethereum bằng cách giữ lại khả năng tương thích với mã op EVM.
Mạng chính của Polygon zkEVM được ra mắt vào tháng 3 năm 2023, hiện tại TVL trên mạng khoảng 54 triệu USD. Nó bổ trợ cho Polygon 2.0:
Polygon zkEVM (Rollup): Chi phí cao hơn một chút, thông lượng thấp hơn một chút, nhưng cung cấp mức độ bảo mật cao nhất, phù hợp cho các ứng dụng xử lý giao dịch có giá trị cao (như DeFi).
Polygon 2.0 (zkEVM validium): Cung cấp khả năng mở rộng tốt nhất, phù hợp cho các ứng dụng có khối lượng giao dịch lớn và chi phí thấp (như trò chơi Web3, mạng xã hội).
zkSync Era
zkSync Era hiện tại là zkEVM loại 4, được xây dựng bởi Matter Labs, đã ra mắt vào tháng 3 năm 2023. Mục tiêu của nó không phải là tương đương EVM, mà là cải thiện tốc độ tạo chứng minh thông qua máy ảo tùy chỉnh (VM). Era hỗ trợ nguyên thủy các nguyên lý mã hóa của Ethereum, đơn giản hóa việc kiểm tra các plugin Hardhat, và cải thiện trải nghiệm người dùng thông qua trừu tượng hóa tài khoản nguyên thủy.
zkSync Era sử dụng trình biên dịch LLVM để chuyển đổi mã Solidity, Vyper và Yul thành mã thực thi trên zkSync VM, và dự định trong tương lai sẽ tương thích với Rust và C++. Nó có hệ thống truyền tin hợp đồng L1-L2 mạnh mẽ, giúp các nhà phát triển dễ dàng truyền dữ liệu giữa các hợp đồng trên Ethereum và zkSync.
Tích hợp zkPorter sắp ra mắt sẽ cung cấp cho người dùng lựa chọn tài khoản zkRollup có độ bảo mật cao và tài khoản zkPorter với phí giao dịch ổn định. Là zkEVM loại 4 duy nhất, máy ảo tùy chỉnh của nó đã kích hoạt một số tính năng độc đáo và khả năng mở rộng cao hơn trên zkSync Era.
Linea
Linea được xây dựng bởi ConsenSys, hiện là zkEVM loại 3. Mạng chính Alpha của nó đã ra mắt vào tháng 7 năm 2023 và đã tích lũy được 50 triệu USD TVL. Điểm độc đáo của Linea là khả năng thực thi mã byte gốc không thay đổi theo tiêu chuẩn máy ảo Ethereum, với mục tiêu cung cấp zkEVM loại 2 trong tương lai.
Linea trực tiếp sử dụng bytecode đã biên dịch từ Solidity để tạo ra chứng minh ZK cho hợp đồng thông minh, giảm thiểu rủi ro lỗi và tấn công hacker. Đối với người dùng, điều này có nghĩa là độ an toàn tương tự như Ethereum, nhưng chi phí giao dịch giảm đáng kể.
Cuộn zkEVM
Scroll là zk-Rollup trên Ethereum, hiện là zkEVM loại 3, có kế hoạch chuyển đổi sang loại 2. Mục tiêu dài hạn của nó là ưu tiên tính tương thích EVM và phi tập trung, thay vì nhanh chóng tạo ra ZKP, cuối cùng phát triển thành zkEVM loại 1.
Mạng thử nghiệm alpha của Scroll đã mở cửa cho công chúng, hiện vẫn đang ở giai đoạn zkEVM loại 3.
Taiko
Taiko tương tự như Scroll, là một zk-Rollup rộng nghĩa, nhằm trở thành zkEVM gốc loại 1. Taiko đã áp dụng một cách tiếp cận khác với Scroll, ưu tiên phân quyền hơn là tốc độ ngay từ đầu.
Mặc dù tốc độ sinh ZKP tương đối chậm, nhưng Taiko đã cam kết từ đầu để phân cấp các thành phần của nó và tối đa hóa khả năng tương thích với EVM. Mạng thử nghiệm loại 1 của Taiko hiện đã có sẵn.
Kết luận
Phát triển và áp dụng L2 là vô cùng quan trọng đối với sự phát triển trong tương lai của Ethereum và giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng blockchain. Mỗi giải pháp zkEVM đều có những lợi thế và thách thức riêng, nhưng tất cả đều đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy việc xây dựng một hệ sinh thái Web3 dễ tiếp cận hơn. Khi công nghệ tiếp tục tiến triển, chúng tôi mong đợi thấy được những giải pháp này sẽ tiếp tục thúc đẩy sự phát triển và đổi mới của hệ sinh thái Ethereum.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
So sánh các giải pháp zkEVM chính: Khám phá lựa chọn mở rộng tốt nhất cho Ethereum
So sánh giải pháp zkEVM: Khám phá tương lai mở rộng của Ethereum
Công nghệ zkEVM đang thúc đẩy ứng dụng quy mô lớn của Ethereum. Đối mặt với nhiều lựa chọn, giải pháp nào là nổi bật nhất? Bài viết này sẽ so sánh và phân tích các giải pháp zkEVM chính như Polygon zkEVM (và phiên bản 2.0 của nó), zkSync Era, Linea, Scroll và Taiko, cung cấp cho bạn một hướng dẫn toàn diện về zkEVM.
Giới thiệu zkEVM
zkEVM là một công nghệ mạng lớp hai, chịu trách nhiệm xử lý giao dịch và gửi chứng minh trở lại mạng chính của Ethereum. Chúng sử dụng chứng minh không biết (zero-knowledge proof) (ZK) và tính tương thích EVM để giảm tải tính toán cho mạng chính của Ethereum, cải thiện khả năng mở rộng, trong khi không ảnh hưởng đến tính bảo mật và mức độ phi tập trung.
Tuy nhiên, không phải tất cả các zkEVM đều giống nhau. Theo khung phân loại của người sáng lập Ethereum Vitalik Buterin, zkEVM có thể được chia thành nhiều loại khác nhau, từ tương đương với Ethereum (loại 1) đến tương thích EVM (loại 4). Sự đánh đổi chính là sự cân bằng giữa tính tương thích EVM và hiệu suất.
So sánh các giải pháp zkEVM phổ biến
Polygon 2.0 (zkEVM Validium)
Polygon Labs đã đề xuất vào tháng 6 năm 2023 nâng cấp Polygon PoS lên zkEVM validium. Polygon PoS có một hệ sinh thái mạnh mẽ, bao gồm hơn 2B tài sản trên chuỗi (TVL), hàng chục ngàn ứng dụng phi tập trung (dApp) và khoảng 2,5 triệu giao dịch mỗi ngày.
Việc di chuyển PoS sang zkEVM validium sẽ giữ lại hiệu ứng mạng và chi phí thấp trong khi không ảnh hưởng đến trải nghiệm của các ứng dụng, người dùng và nhà phát triển hiện tại. Polygon 2.0 (zkEVM validium được đề xuất) được coi là phiên bản có chi phí thấp hơn và khả năng xử lý cao hơn của Polygon zkEVM Rollup.
Ưu điểm chính của Validium so với Rollup là:
Tuy nhiên, Validium cần đảm bảo tính khả dụng của dữ liệu giao dịch bên ngoài Ethereum, điều này có thể gặp thách thức. Nhưng hơn 100 trình xác thực hiện có của Polygon PoS có thể đóng vai trò như một đảm bảo an toàn và đáng tin cậy cho tính khả dụng của dữ liệu.
Polygon zkEVM
Polygon zkEVM là một ZK-Rollup loại 3, mục tiêu là tương đương với EVM. Nó cung cấp khả năng mở rộng lớn hơn khi hợp tác với các công cụ và khách hàng hiện có của Ethereum bằng cách giữ lại khả năng tương thích với mã op EVM.
Mạng chính của Polygon zkEVM được ra mắt vào tháng 3 năm 2023, hiện tại TVL trên mạng khoảng 54 triệu USD. Nó bổ trợ cho Polygon 2.0:
zkSync Era
zkSync Era hiện tại là zkEVM loại 4, được xây dựng bởi Matter Labs, đã ra mắt vào tháng 3 năm 2023. Mục tiêu của nó không phải là tương đương EVM, mà là cải thiện tốc độ tạo chứng minh thông qua máy ảo tùy chỉnh (VM). Era hỗ trợ nguyên thủy các nguyên lý mã hóa của Ethereum, đơn giản hóa việc kiểm tra các plugin Hardhat, và cải thiện trải nghiệm người dùng thông qua trừu tượng hóa tài khoản nguyên thủy.
zkSync Era sử dụng trình biên dịch LLVM để chuyển đổi mã Solidity, Vyper và Yul thành mã thực thi trên zkSync VM, và dự định trong tương lai sẽ tương thích với Rust và C++. Nó có hệ thống truyền tin hợp đồng L1-L2 mạnh mẽ, giúp các nhà phát triển dễ dàng truyền dữ liệu giữa các hợp đồng trên Ethereum và zkSync.
Tích hợp zkPorter sắp ra mắt sẽ cung cấp cho người dùng lựa chọn tài khoản zkRollup có độ bảo mật cao và tài khoản zkPorter với phí giao dịch ổn định. Là zkEVM loại 4 duy nhất, máy ảo tùy chỉnh của nó đã kích hoạt một số tính năng độc đáo và khả năng mở rộng cao hơn trên zkSync Era.
Linea
Linea được xây dựng bởi ConsenSys, hiện là zkEVM loại 3. Mạng chính Alpha của nó đã ra mắt vào tháng 7 năm 2023 và đã tích lũy được 50 triệu USD TVL. Điểm độc đáo của Linea là khả năng thực thi mã byte gốc không thay đổi theo tiêu chuẩn máy ảo Ethereum, với mục tiêu cung cấp zkEVM loại 2 trong tương lai.
Linea trực tiếp sử dụng bytecode đã biên dịch từ Solidity để tạo ra chứng minh ZK cho hợp đồng thông minh, giảm thiểu rủi ro lỗi và tấn công hacker. Đối với người dùng, điều này có nghĩa là độ an toàn tương tự như Ethereum, nhưng chi phí giao dịch giảm đáng kể.
Cuộn zkEVM
Scroll là zk-Rollup trên Ethereum, hiện là zkEVM loại 3, có kế hoạch chuyển đổi sang loại 2. Mục tiêu dài hạn của nó là ưu tiên tính tương thích EVM và phi tập trung, thay vì nhanh chóng tạo ra ZKP, cuối cùng phát triển thành zkEVM loại 1.
Mạng thử nghiệm alpha của Scroll đã mở cửa cho công chúng, hiện vẫn đang ở giai đoạn zkEVM loại 3.
Taiko
Taiko tương tự như Scroll, là một zk-Rollup rộng nghĩa, nhằm trở thành zkEVM gốc loại 1. Taiko đã áp dụng một cách tiếp cận khác với Scroll, ưu tiên phân quyền hơn là tốc độ ngay từ đầu.
Mặc dù tốc độ sinh ZKP tương đối chậm, nhưng Taiko đã cam kết từ đầu để phân cấp các thành phần của nó và tối đa hóa khả năng tương thích với EVM. Mạng thử nghiệm loại 1 của Taiko hiện đã có sẵn.
Kết luận
Phát triển và áp dụng L2 là vô cùng quan trọng đối với sự phát triển trong tương lai của Ethereum và giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng blockchain. Mỗi giải pháp zkEVM đều có những lợi thế và thách thức riêng, nhưng tất cả đều đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy việc xây dựng một hệ sinh thái Web3 dễ tiếp cận hơn. Khi công nghệ tiếp tục tiến triển, chúng tôi mong đợi thấy được những giải pháp này sẽ tiếp tục thúc đẩy sự phát triển và đổi mới của hệ sinh thái Ethereum.