Stablecoin: Điểm tăng trưởng mới của thị trường một nghìn tỷ đô la tiếp theo
Công nghệ blockchain về bản chất là sự mở rộng của các tình huống thanh toán. Trong lĩnh vực thanh toán, Stablecoin không chỉ chiếm vị trí quan trọng trên thị trường tiền điện tử mà còn đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong thanh toán toàn cầu và thanh toán xuyên biên giới. Hiện tại, stablecoin tập trung vẫn chiếm hơn 90% thị phần, trong đó USDT chiếm ưu thế tuyệt đối. Mặc dù tổng lượng phát hành của stablecoin đã vượt quá 150 tỷ USD, nhưng so với lượng cung tiền M1 200 ngàn tỷ USD theo báo cáo của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ năm 2024, vốn hóa thị trường của stablecoin chỉ chiếm 0,75%. Do đó, ứng dụng của stablecoin trong lĩnh vực thanh toán vẫn còn tiềm năng lớn. Việc ra mắt giao thức Taproot Assets đã mở ra không gian rộng lớn cho việc ứng dụng stablecoin trong các tình huống thanh toán nhỏ lẻ tần suất cao, đồng thời tạo điều kiện cho việc áp dụng đại trà stablecoin như một phương tiện thanh toán thông thường.
1. Stablecoin: tương lai của đường đua nghìn tỷ đô
Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường Stablecoin báo hiệu rằng nó sẽ trở thành một thị trường hàng nghìn tỷ đô la trong lĩnh vực tài chính trong tương lai. Hiện tại, vốn hóa thị trường Stablecoin đã vượt qua 160 tỷ đô la, với khối lượng giao dịch hàng ngày cao hơn 100 tỷ đô la. Nhiều quốc gia đã ban hành các chính sách và quy định liên quan đến Stablecoin, và nhiều tổ chức dự đoán rằng Stablecoin sẽ đón nhận một thị trường mới trị giá hàng nghìn tỷ đô la, với sự gia tăng chủ yếu đến từ việc ứng dụng rộng rãi của Stablecoin trong thanh toán toàn cầu.
Stablecoin có thể chia thành stablecoin tập trung và stablecoin phi tập trung. Hiện tại, stablecoin tập trung chiếm ưu thế tuyệt đối trên thị trường, USDT và USDC lần lượt phát hành 1144,6 tỷ USD và 341,5 tỷ USD stablecoin đô la Mỹ. Công ty Tether chỉ có quy mô 125 người, nhưng lợi nhuận gộp hàng năm đạt 4,5 tỷ USD. Cơ hội hấp dẫn này cũng thu hút nhiều tổ chức lớn tham gia:
BlackRock đã phát hành quỹ token hóa BUIDL trên Ethereum, nhằm cung cấp giá trị ổn định và kiếm lợi nhuận, trở thành quỹ token hóa lớn với giá trị thị trường 384 triệu USD.
Công ty công nghệ chuỗi JD sẽ phát hành stablecoin được neo 1:1 với đô la Hồng Kông tại Hồng Kông.
Mặc dù Stablecoin đóng vai trò quan trọng trong giao dịch tiền điện tử và DeFi, nhưng sự kết hợp của nó với thương mại thực thể vẫn còn ở giai đoạn đầu. Về lâu dài, các ứng dụng tiềm năng nhất của Stablecoin nằm trong lĩnh vực thanh toán, đặc biệt là thanh toán xuyên biên giới. Hiện tại, thanh toán xuyên biên giới liên quan đến nhiều trung gian, quy trình phức tạp, chi phí cao và thời gian thanh toán dài. Stablecoin không chỉ là một lựa chọn tốt hơn, mà còn là một kênh quan trọng cho sự tham gia kinh tế. Khi quy định về Stablecoin dần trở nên chuẩn mực, vị thế của nó trong lĩnh vực thanh toán toàn cầu sẽ càng trở nên quan trọng. Trong tương lai, việc áp dụng quy mô lớn của Stablecoin trong các tình huống thanh toán sẽ hòa nhập với DeFi, tạo ra PayFi, đạt được tính tương tác, khả năng lập trình và khả năng kết hợp trong các tình huống thanh toán, hình thành một mô hình tài chính mới và trải nghiệm sản phẩm mà tài chính truyền thống không thể đạt được.
2. Giao thức Tài sản Taproot + Mạng lưới Lightning: Hạ tầng của mạng thanh toán toàn cầu
Hiện tại, Stablecoin chủ yếu được lưu thông trên mạng Ethereum và TRON, nhưng phí giao dịch trên các mạng này thường vượt quá 1 đô la, thời gian chuyển tiền trên chuỗi vượt quá 1 phút. So với điều này, mạng Lightning có ưu điểm nhanh hơn, chi phí thấp hơn và khả năng mở rộng cao hơn.
2.1 Tổng quan về Mạng Lightning
Mạng lưới Lightning là giải pháp mở rộng lớp thứ hai đầu tiên tương đối trưởng thành trên mạng Bitcoin. Nhiều nhóm đã phát triển độc lập mạng lưới Lightning, bao gồm Lightning Labs, Blockstream và ACINQ. Taproot Assets chính là giao thức phát hành tài sản do Lightning Labs phát triển.
Mạng Lightning được thiết lập thông qua việc tạo ra các kênh trạng thái hai chiều. Hai bên giao dịch tạo một địa chỉ ký quỹ 2-2 trên chuỗi, có thể chuyển vào hoặc ra Bitcoin trong giới hạn. Cả hai bên gửi dữ liệu khóa và ghi sổ, hình thành thanh toán giao dịch, có thể thanh toán qua lại nhiều lần. Khi thanh toán, Bitcoin của địa chỉ mới sẽ được chuyển cho cả hai bên theo số lượng thanh toán. Chỉ phiên bản mới nhất là có hiệu lực, điều này được thực hiện bởi hợp đồng khóa thời gian băm (HTLC). Bất kỳ bên nào cũng có thể phát sóng phiên bản mới nhất lên blockchain bất cứ lúc nào để đóng kênh, không cần tin tưởng hay ủy thác.
2.2 Mạng lưới ánh sáng: cơ sở hạ tầng lý tưởng cho thanh toán toàn cầu bằng Stablecoin
Mạng lưới Lightning cho phép người dùng thực hiện giao dịch vô hạn ngoài chuỗi mà không gây tắc nghẽn cho mạng Bitcoin, đồng thời dựa vào tính bảo mật của mạng Bitcoin. Về lý thuyết, khả năng mở rộng của mạng lưới Lightning không có giới hạn.
Mạng Lightning đã hoạt động được 9 năm, được xây dựng trên mạng Bitcoin ( với hơn 57000 nút và cơ chế PoW ), đảm bảo tối đa an ninh. Hiện tại, dung lượng mạng Lightning đã vượt quá 5000 Bitcoin, với hơn 18000 nút trên toàn cầu và hơn 50000 kênh. Thông qua việc thiết lập kênh thanh toán hai chiều để thực hiện giao dịch ngay lập tức và chi phí thấp, mạng Lightning đang được nhiều nhà cung cấp dịch vụ thanh toán và thương nhân trên toàn cầu tích hợp sử dụng, dần trở thành giải pháp phi tập trung được công nhận rộng rãi nhất cho thanh toán toàn cầu.
Tài sản Bitcoin chiếm một nửa giá trị của thị trường tiền điện tử. Mạng Lightning, với tư cách là giải pháp mở rộng lớp hai đầu tiên của Bitcoin, đã thực sự hiện thực hóa ý tưởng thanh toán toàn cầu theo kiểu peer-to-peer của Satoshi Nakamoto. Mạng Lightning đã trở thành cộng đồng Bitcoin chính thống và đồng thuận mạnh mẽ nhất, là giải pháp tốt nhất cho thanh toán toàn cầu theo lý tưởng.
2.3 Giao thức Tài sản Taproot hoàn thiện km cuối cùng của Mạng lưới ánh sáng
Trước khi giao thức Taproot Assets ra đời, mạng lưới Lightning chỉ hỗ trợ thanh toán bằng Bitcoin, với các trường hợp sử dụng hạn chế. Mặc dù đã có một số giao thức phát hành Bitcoin lớp 1, như Atomical và BRC20 dựa trên Ordinals, nhưng chúng không hỗ trợ kết nối trực tiếp với mạng lưới Lightning. Sự ra mắt của giao thức Taproot Assets đã giải quyết vấn đề này. Đây là một giao thức phát hành tài sản dựa trên mạng lưới Bitcoin được phát triển chủ yếu bởi Lightning Labs. Tương tự như giao thức Ordinals, bất kỳ ai hoặc tổ chức nào cũng có thể sử dụng giao thức Taproot Assets để phát hành token của riêng họ, bao gồm cả Stablecoin tương ứng với tiền pháp định.
Lợi ích của giao thức Taproot Assets nằm ở chỗ hoàn toàn tương thích với mạng Lightning, cho phép việc thanh toán bằng Stablecoin trên mạng Lightning trở nên khả thi. Điều này có nghĩa là trong tương lai sẽ có một lượng lớn tài sản mới được phát hành dựa trên mạng Bitcoin (, đặc biệt là Stablecoin ), lưu thông trên mạng Lightning, từ đó tăng cường sức ảnh hưởng của mạng Lightning trong lĩnh vực thanh toán toàn cầu.
Dựa vào tính bảo mật và đặc tính phi tập trung của Bitcoin, "biến đô la và tài sản tài chính toàn cầu thành Bitcoin" mà Lightning Labs đề xuất đang trở thành hiện thực. Sự ra mắt của giao thức mạng chính Taproot Assets đánh dấu sự khởi đầu chính thức cho các kịch bản thanh toán hàng nghìn tỷ của Stablecoin.
3. Giải thích chi tiết về giao thức Taproot Assets
Nguyên tắc hoạt động của giao thức Taproot Assets (, viết tắt là TA), dựa trên mô hình UTXO của Bitcoin và dựa vào nâng cấp Taproot của mạng Bitcoin. Hai yếu tố cốt lõi này thúc đẩy sự hoạt động hiệu quả của giao thức.
3.1 So sánh mô hình UTXO và mô hình Tài khoản
UTXO( chưa chi tiêu giao dịch đầu ra) là nền tảng được thực hiện bởi Bitcoin lớp hai và các giao thức Ordinals, Runes. Hầu hết các chuỗi công khai như Ethereum và Solana đều áp dụng mô hình Account( tài khoản). So sánh khái niệm của hai mô hình như sau:
Mô hình tài khoản giống như tài khoản Alipay, mỗi khoản thu chi đều phản ánh sự thay đổi của số dư tài khoản.
Mô hình UTXO có thể hiểu như một ví, lưu trữ những tấm séc có thể đổi được mà người khác ủy quyền, cũng như các tấm séc mà mình ủy quyền cho người khác. Số dư ví bằng tổng giá trị của các tấm séc nhận được trừ đi tổng giá trị của các tấm séc đã phát ra. Mạng Bitcoin tương đương với ngân hàng chấp nhận các tấm séc này, thông qua việc người dùng giao dịch để tính toán tình trạng mới nhất của các tấm séc và số dư mới nhất của mỗi địa chỉ.
Mô hình UTXO tự nhiên loại trừ vấn đề chi tiêu gấp đôi, cung cấp bảo đảm an toàn cao hơn. Giao thức TA hoàn toàn kế thừa các đặc tính bảo mật của lớp mạng Bitcoin, tránh rủi ro chuyển nhầm hoặc thiếu chuyển.
Ngoài ra, giao thức TA sử dụng khái niệm niêm phong một lần, mỗi lần xác nhận chi tiêu UTXO thì không thể sử dụng lại, đảm bảo tài sản di chuyển theo UTXO. Thợ mỏ nào khai thác được chuỗi dài nhất sẽ có quyền giải thích cuối cùng về UTXO đó. Những đặc điểm này làm cho giao thức TA + mạng Lightning trở thành cơ sở hạ tầng cho các tình huống thanh toán đáng tin cậy.
3.2 Nâng cấp Taproot thực hiện các chức năng phức tạp hơn
Bản nâng cấp giao thức Taproot vào năm 2021 đã mang lại chức năng hợp đồng thông minh đơn giản cho mạng Bitcoin. Địa chỉ ví định dạng P2TR có thể được thực hiện thông qua Bitscript để thực hiện các logic phức tạp hơn, cho phép các loại giao dịch phức tạp mới trên chuỗi.
Cải tiến quan trọng nhất là đã thực hiện chữ ký đa số ( đa ký ). Điều này nâng cao tính an toàn cho giao dịch của người dùng tổ chức, địa chỉ đa ký có độ dài giống như địa chỉ ví cá nhân, bên ngoài không thể phân biệt, tăng cường tính an toàn và bảo vệ quyền riêng tư. Điều này cung cấp nền tảng vững chắc cho giao dịch giữa các tổ chức và B2B, thúc đẩy ứng dụng thương mại rộng rãi hơn.
Cảm nhận trực quan nhất của người dùng là định dạng địa chỉ ví đã thay đổi, địa chỉ bắt đầu bằng "bc1p..." hỗ trợ nâng cấp Taproot.
3.3 Nguyên lý kỹ thuật TA
Ordinals ban đầu và giao thức BRC20 dựa trên mô hình tài khoản, số dư gắn liền với địa chỉ. Việc phát hành tài sản thông qua một định danh cụ thể "đánh dấu" đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin "satoshi", ánh xạ "satoshi" thành một loại tài sản nào đó. Dữ liệu trạng thái tài sản được lưu trữ dưới dạng JSON trong phần chứng kiến tách biệt của khối. Khi giao dịch tài sản, kịch bản ghi lại sự thay đổi được "khắc" vào khối, được giải thích thông qua bộ chỉ mục ngoại tuyến.
Phương pháp này dẫn đến việc mỗi giao dịch Ordinals hoặc tài sản BRC20 đều cần được ghi lại trong khối, làm tăng kích thước khối, tích lũy dữ liệu không hợp lệ và lưu trữ vĩnh viễn trên chuỗi Bitcoin, cuối cùng ảnh hưởng đến việc lưu trữ dữ liệu của các nút đầy đủ. So với điều đó, giao thức TA hiệu quả hơn, tài sản được đánh dấu trên mỗi UTXO, chỉ lưu trữ giá trị băm gốc của cây kịch bản trên chuỗi, kịch bản được lưu trữ ngoại tuyến.
Tài sản TA có thể được gửi vào kênh thanh toán mạng lưới ánh sáng và được chuyển qua mạng lưới ánh sáng hiện có, là tài sản mới có thể lưu thông trên mạng chính Bitcoin và mạng lưới ánh sáng.
Giao thức TA sử dụng nâng cấp Taproot của Bitcoin (BIP 341) để phát triển. Nâng cấp Taproot cho phép chi tiêu UTXO có thể sử dụng cả khóa riêng ban đầu và script trên cây Merkle.
Giao thức TA được mở rộng dựa trên nâng cấp Taproot, ghi lại trạng thái chuyển đổi tài sản trên cây Merkle của Taproot, sử dụng đặc tính "niêm phong một lần" của UTXO Bitcoin, đạt được sự đồng thuận về trạng thái chuyển đổi tài sản trên chuỗi Bitcoin mà không cần chạy bộ chỉ mục ngoài chuỗi của giao thức khác.
Giao thức TA sử dụng cây tổng hợp Merkle thưa (MS-SMT) để quản lý trạng thái tài sản, định nghĩa tiêu chuẩn chuyển đổi trạng thái tài sản. Chỉ có băm gốc của cây Merkle được ghi vào chuỗi Bitcoin, bất kể dữ liệu tài sản lớn đến đâu, chiều dài giao dịch trên chuỗi Bitcoin không thay đổi, giao thức TA không làm ô nhiễm chuỗi Bitcoin.
3.4 Mối quan hệ giữa giao thức TA và mạng lưới Lightning
Sản phẩm mới nhất của Lightning Labs, tài sản giao thức TA có thể vào mạng lưới Lightning Bitcoin lớp hai một cách liền mạch, thông qua kênh TA. Trước đây, mạng lưới Lightning chỉ hỗ trợ lưu thông Bitcoin, giao thức TA đã thay đổi điều này, cho phép phát hành tài sản ( trên chuỗi chính Bitcoin, đặc biệt là Stablecoin ), sau đó vào lưu thông trên mạng lưới Lightning.
Nguyên lý hoạt động của kênh TA giống như kênh trạng thái, dựa trên hợp đồng khóa thời gian băm. Tài sản TA tự nó nằm trong UTXO, cơ chế thực hiện kênh TA không thay đổi, chỉ là bây giờ Channel hỗ trợ lưu thông tài sản TA.
Giao thức TA cho phép lưu thông tài sản ngoài Bitcoin qua mạng Lightning, thực hiện việc chuyển giao liền mạch các tài sản như Stablecoin trên mạng Lightning.
3.5 Chi phí sử dụng của người dùng cao, vấn đề lưu trữ tập trung cần được giải quyết
Mặc dù giao thức TA chỉ ghi lại hash gốc giao dịch trên chuỗi để giữ cho chuỗi Bitcoin gọn gàng, nhưng cái giá phải trả là dữ liệu tài sản cần được lưu trữ trên mỗi khách hàng. Tương tự như giao thức RGB, cần phải xác minh tính hợp lệ của tài sản (CSV) bởi khách hàng. Người dùng sử dụng tài sản TA cần khóa riêng của UTXO tương ứng với tài sản và dữ liệu liên quan đến tài sản trên cây Merkle.
Thực hiện chính thức của giao thức TA (Tapd) phụ thuộc sâu sắc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
22 thích
Phần thưởng
22
6
Đăng lại
Chia sẻ
Bình luận
0/400
SolidityStruggler
· 08-19 00:15
bullish usdt捏
Xem bản gốcTrả lời0
HashBandit
· 08-18 10:04
bruh... taproot có thể sửa cái này nhưng chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương của tôi từ việc khai thác thì nói ngược lại thật lòng. vẫn có ác mộng từ những hóa đơn tiền điện đó smh
Xem bản gốcTrả lời0
ProposalManiac
· 08-16 01:53
Gặp lại câu chuyện nghìn tỷ… Cùng xem ai sẽ là người bỏ cuộc trước tiên nhé.
Xem bản gốcTrả lời0
quiet_lurker
· 08-16 01:49
USDT天下第一
Trả lời0
StableGenius
· 08-16 01:46
thật ra, câu hỏi thực sự là... ai vẫn tin tưởng vào stablecoin tập trung lmao
Giao thức Taproot Assets: Bước quan trọng để Stablecoin tiến vào thị trường thanh toán hàng nghìn tỷ.
Stablecoin: Điểm tăng trưởng mới của thị trường một nghìn tỷ đô la tiếp theo
Công nghệ blockchain về bản chất là sự mở rộng của các tình huống thanh toán. Trong lĩnh vực thanh toán, Stablecoin không chỉ chiếm vị trí quan trọng trên thị trường tiền điện tử mà còn đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong thanh toán toàn cầu và thanh toán xuyên biên giới. Hiện tại, stablecoin tập trung vẫn chiếm hơn 90% thị phần, trong đó USDT chiếm ưu thế tuyệt đối. Mặc dù tổng lượng phát hành của stablecoin đã vượt quá 150 tỷ USD, nhưng so với lượng cung tiền M1 200 ngàn tỷ USD theo báo cáo của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ năm 2024, vốn hóa thị trường của stablecoin chỉ chiếm 0,75%. Do đó, ứng dụng của stablecoin trong lĩnh vực thanh toán vẫn còn tiềm năng lớn. Việc ra mắt giao thức Taproot Assets đã mở ra không gian rộng lớn cho việc ứng dụng stablecoin trong các tình huống thanh toán nhỏ lẻ tần suất cao, đồng thời tạo điều kiện cho việc áp dụng đại trà stablecoin như một phương tiện thanh toán thông thường.
1. Stablecoin: tương lai của đường đua nghìn tỷ đô
Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường Stablecoin báo hiệu rằng nó sẽ trở thành một thị trường hàng nghìn tỷ đô la trong lĩnh vực tài chính trong tương lai. Hiện tại, vốn hóa thị trường Stablecoin đã vượt qua 160 tỷ đô la, với khối lượng giao dịch hàng ngày cao hơn 100 tỷ đô la. Nhiều quốc gia đã ban hành các chính sách và quy định liên quan đến Stablecoin, và nhiều tổ chức dự đoán rằng Stablecoin sẽ đón nhận một thị trường mới trị giá hàng nghìn tỷ đô la, với sự gia tăng chủ yếu đến từ việc ứng dụng rộng rãi của Stablecoin trong thanh toán toàn cầu.
Stablecoin có thể chia thành stablecoin tập trung và stablecoin phi tập trung. Hiện tại, stablecoin tập trung chiếm ưu thế tuyệt đối trên thị trường, USDT và USDC lần lượt phát hành 1144,6 tỷ USD và 341,5 tỷ USD stablecoin đô la Mỹ. Công ty Tether chỉ có quy mô 125 người, nhưng lợi nhuận gộp hàng năm đạt 4,5 tỷ USD. Cơ hội hấp dẫn này cũng thu hút nhiều tổ chức lớn tham gia:
BlackRock đã phát hành quỹ token hóa BUIDL trên Ethereum, nhằm cung cấp giá trị ổn định và kiếm lợi nhuận, trở thành quỹ token hóa lớn với giá trị thị trường 384 triệu USD.
Công ty công nghệ chuỗi JD sẽ phát hành stablecoin được neo 1:1 với đô la Hồng Kông tại Hồng Kông.
Mặc dù Stablecoin đóng vai trò quan trọng trong giao dịch tiền điện tử và DeFi, nhưng sự kết hợp của nó với thương mại thực thể vẫn còn ở giai đoạn đầu. Về lâu dài, các ứng dụng tiềm năng nhất của Stablecoin nằm trong lĩnh vực thanh toán, đặc biệt là thanh toán xuyên biên giới. Hiện tại, thanh toán xuyên biên giới liên quan đến nhiều trung gian, quy trình phức tạp, chi phí cao và thời gian thanh toán dài. Stablecoin không chỉ là một lựa chọn tốt hơn, mà còn là một kênh quan trọng cho sự tham gia kinh tế. Khi quy định về Stablecoin dần trở nên chuẩn mực, vị thế của nó trong lĩnh vực thanh toán toàn cầu sẽ càng trở nên quan trọng. Trong tương lai, việc áp dụng quy mô lớn của Stablecoin trong các tình huống thanh toán sẽ hòa nhập với DeFi, tạo ra PayFi, đạt được tính tương tác, khả năng lập trình và khả năng kết hợp trong các tình huống thanh toán, hình thành một mô hình tài chính mới và trải nghiệm sản phẩm mà tài chính truyền thống không thể đạt được.
2. Giao thức Tài sản Taproot + Mạng lưới Lightning: Hạ tầng của mạng thanh toán toàn cầu
Hiện tại, Stablecoin chủ yếu được lưu thông trên mạng Ethereum và TRON, nhưng phí giao dịch trên các mạng này thường vượt quá 1 đô la, thời gian chuyển tiền trên chuỗi vượt quá 1 phút. So với điều này, mạng Lightning có ưu điểm nhanh hơn, chi phí thấp hơn và khả năng mở rộng cao hơn.
2.1 Tổng quan về Mạng Lightning
Mạng lưới Lightning là giải pháp mở rộng lớp thứ hai đầu tiên tương đối trưởng thành trên mạng Bitcoin. Nhiều nhóm đã phát triển độc lập mạng lưới Lightning, bao gồm Lightning Labs, Blockstream và ACINQ. Taproot Assets chính là giao thức phát hành tài sản do Lightning Labs phát triển.
Mạng Lightning được thiết lập thông qua việc tạo ra các kênh trạng thái hai chiều. Hai bên giao dịch tạo một địa chỉ ký quỹ 2-2 trên chuỗi, có thể chuyển vào hoặc ra Bitcoin trong giới hạn. Cả hai bên gửi dữ liệu khóa và ghi sổ, hình thành thanh toán giao dịch, có thể thanh toán qua lại nhiều lần. Khi thanh toán, Bitcoin của địa chỉ mới sẽ được chuyển cho cả hai bên theo số lượng thanh toán. Chỉ phiên bản mới nhất là có hiệu lực, điều này được thực hiện bởi hợp đồng khóa thời gian băm (HTLC). Bất kỳ bên nào cũng có thể phát sóng phiên bản mới nhất lên blockchain bất cứ lúc nào để đóng kênh, không cần tin tưởng hay ủy thác.
2.2 Mạng lưới ánh sáng: cơ sở hạ tầng lý tưởng cho thanh toán toàn cầu bằng Stablecoin
Mạng lưới Lightning cho phép người dùng thực hiện giao dịch vô hạn ngoài chuỗi mà không gây tắc nghẽn cho mạng Bitcoin, đồng thời dựa vào tính bảo mật của mạng Bitcoin. Về lý thuyết, khả năng mở rộng của mạng lưới Lightning không có giới hạn.
Mạng Lightning đã hoạt động được 9 năm, được xây dựng trên mạng Bitcoin ( với hơn 57000 nút và cơ chế PoW ), đảm bảo tối đa an ninh. Hiện tại, dung lượng mạng Lightning đã vượt quá 5000 Bitcoin, với hơn 18000 nút trên toàn cầu và hơn 50000 kênh. Thông qua việc thiết lập kênh thanh toán hai chiều để thực hiện giao dịch ngay lập tức và chi phí thấp, mạng Lightning đang được nhiều nhà cung cấp dịch vụ thanh toán và thương nhân trên toàn cầu tích hợp sử dụng, dần trở thành giải pháp phi tập trung được công nhận rộng rãi nhất cho thanh toán toàn cầu.
Tài sản Bitcoin chiếm một nửa giá trị của thị trường tiền điện tử. Mạng Lightning, với tư cách là giải pháp mở rộng lớp hai đầu tiên của Bitcoin, đã thực sự hiện thực hóa ý tưởng thanh toán toàn cầu theo kiểu peer-to-peer của Satoshi Nakamoto. Mạng Lightning đã trở thành cộng đồng Bitcoin chính thống và đồng thuận mạnh mẽ nhất, là giải pháp tốt nhất cho thanh toán toàn cầu theo lý tưởng.
2.3 Giao thức Tài sản Taproot hoàn thiện km cuối cùng của Mạng lưới ánh sáng
Trước khi giao thức Taproot Assets ra đời, mạng lưới Lightning chỉ hỗ trợ thanh toán bằng Bitcoin, với các trường hợp sử dụng hạn chế. Mặc dù đã có một số giao thức phát hành Bitcoin lớp 1, như Atomical và BRC20 dựa trên Ordinals, nhưng chúng không hỗ trợ kết nối trực tiếp với mạng lưới Lightning. Sự ra mắt của giao thức Taproot Assets đã giải quyết vấn đề này. Đây là một giao thức phát hành tài sản dựa trên mạng lưới Bitcoin được phát triển chủ yếu bởi Lightning Labs. Tương tự như giao thức Ordinals, bất kỳ ai hoặc tổ chức nào cũng có thể sử dụng giao thức Taproot Assets để phát hành token của riêng họ, bao gồm cả Stablecoin tương ứng với tiền pháp định.
Lợi ích của giao thức Taproot Assets nằm ở chỗ hoàn toàn tương thích với mạng Lightning, cho phép việc thanh toán bằng Stablecoin trên mạng Lightning trở nên khả thi. Điều này có nghĩa là trong tương lai sẽ có một lượng lớn tài sản mới được phát hành dựa trên mạng Bitcoin (, đặc biệt là Stablecoin ), lưu thông trên mạng Lightning, từ đó tăng cường sức ảnh hưởng của mạng Lightning trong lĩnh vực thanh toán toàn cầu.
Dựa vào tính bảo mật và đặc tính phi tập trung của Bitcoin, "biến đô la và tài sản tài chính toàn cầu thành Bitcoin" mà Lightning Labs đề xuất đang trở thành hiện thực. Sự ra mắt của giao thức mạng chính Taproot Assets đánh dấu sự khởi đầu chính thức cho các kịch bản thanh toán hàng nghìn tỷ của Stablecoin.
3. Giải thích chi tiết về giao thức Taproot Assets
Nguyên tắc hoạt động của giao thức Taproot Assets (, viết tắt là TA), dựa trên mô hình UTXO của Bitcoin và dựa vào nâng cấp Taproot của mạng Bitcoin. Hai yếu tố cốt lõi này thúc đẩy sự hoạt động hiệu quả của giao thức.
3.1 So sánh mô hình UTXO và mô hình Tài khoản
UTXO( chưa chi tiêu giao dịch đầu ra) là nền tảng được thực hiện bởi Bitcoin lớp hai và các giao thức Ordinals, Runes. Hầu hết các chuỗi công khai như Ethereum và Solana đều áp dụng mô hình Account( tài khoản). So sánh khái niệm của hai mô hình như sau:
Mô hình tài khoản giống như tài khoản Alipay, mỗi khoản thu chi đều phản ánh sự thay đổi của số dư tài khoản.
Mô hình UTXO có thể hiểu như một ví, lưu trữ những tấm séc có thể đổi được mà người khác ủy quyền, cũng như các tấm séc mà mình ủy quyền cho người khác. Số dư ví bằng tổng giá trị của các tấm séc nhận được trừ đi tổng giá trị của các tấm séc đã phát ra. Mạng Bitcoin tương đương với ngân hàng chấp nhận các tấm séc này, thông qua việc người dùng giao dịch để tính toán tình trạng mới nhất của các tấm séc và số dư mới nhất của mỗi địa chỉ.
Mô hình UTXO tự nhiên loại trừ vấn đề chi tiêu gấp đôi, cung cấp bảo đảm an toàn cao hơn. Giao thức TA hoàn toàn kế thừa các đặc tính bảo mật của lớp mạng Bitcoin, tránh rủi ro chuyển nhầm hoặc thiếu chuyển.
Ngoài ra, giao thức TA sử dụng khái niệm niêm phong một lần, mỗi lần xác nhận chi tiêu UTXO thì không thể sử dụng lại, đảm bảo tài sản di chuyển theo UTXO. Thợ mỏ nào khai thác được chuỗi dài nhất sẽ có quyền giải thích cuối cùng về UTXO đó. Những đặc điểm này làm cho giao thức TA + mạng Lightning trở thành cơ sở hạ tầng cho các tình huống thanh toán đáng tin cậy.
3.2 Nâng cấp Taproot thực hiện các chức năng phức tạp hơn
Bản nâng cấp giao thức Taproot vào năm 2021 đã mang lại chức năng hợp đồng thông minh đơn giản cho mạng Bitcoin. Địa chỉ ví định dạng P2TR có thể được thực hiện thông qua Bitscript để thực hiện các logic phức tạp hơn, cho phép các loại giao dịch phức tạp mới trên chuỗi.
Cải tiến quan trọng nhất là đã thực hiện chữ ký đa số ( đa ký ). Điều này nâng cao tính an toàn cho giao dịch của người dùng tổ chức, địa chỉ đa ký có độ dài giống như địa chỉ ví cá nhân, bên ngoài không thể phân biệt, tăng cường tính an toàn và bảo vệ quyền riêng tư. Điều này cung cấp nền tảng vững chắc cho giao dịch giữa các tổ chức và B2B, thúc đẩy ứng dụng thương mại rộng rãi hơn.
Cảm nhận trực quan nhất của người dùng là định dạng địa chỉ ví đã thay đổi, địa chỉ bắt đầu bằng "bc1p..." hỗ trợ nâng cấp Taproot.
3.3 Nguyên lý kỹ thuật TA
Ordinals ban đầu và giao thức BRC20 dựa trên mô hình tài khoản, số dư gắn liền với địa chỉ. Việc phát hành tài sản thông qua một định danh cụ thể "đánh dấu" đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin "satoshi", ánh xạ "satoshi" thành một loại tài sản nào đó. Dữ liệu trạng thái tài sản được lưu trữ dưới dạng JSON trong phần chứng kiến tách biệt của khối. Khi giao dịch tài sản, kịch bản ghi lại sự thay đổi được "khắc" vào khối, được giải thích thông qua bộ chỉ mục ngoại tuyến.
Phương pháp này dẫn đến việc mỗi giao dịch Ordinals hoặc tài sản BRC20 đều cần được ghi lại trong khối, làm tăng kích thước khối, tích lũy dữ liệu không hợp lệ và lưu trữ vĩnh viễn trên chuỗi Bitcoin, cuối cùng ảnh hưởng đến việc lưu trữ dữ liệu của các nút đầy đủ. So với điều đó, giao thức TA hiệu quả hơn, tài sản được đánh dấu trên mỗi UTXO, chỉ lưu trữ giá trị băm gốc của cây kịch bản trên chuỗi, kịch bản được lưu trữ ngoại tuyến.
Tài sản TA có thể được gửi vào kênh thanh toán mạng lưới ánh sáng và được chuyển qua mạng lưới ánh sáng hiện có, là tài sản mới có thể lưu thông trên mạng chính Bitcoin và mạng lưới ánh sáng.
Giao thức TA sử dụng nâng cấp Taproot của Bitcoin (BIP 341) để phát triển. Nâng cấp Taproot cho phép chi tiêu UTXO có thể sử dụng cả khóa riêng ban đầu và script trên cây Merkle.
Giao thức TA được mở rộng dựa trên nâng cấp Taproot, ghi lại trạng thái chuyển đổi tài sản trên cây Merkle của Taproot, sử dụng đặc tính "niêm phong một lần" của UTXO Bitcoin, đạt được sự đồng thuận về trạng thái chuyển đổi tài sản trên chuỗi Bitcoin mà không cần chạy bộ chỉ mục ngoài chuỗi của giao thức khác.
Giao thức TA sử dụng cây tổng hợp Merkle thưa (MS-SMT) để quản lý trạng thái tài sản, định nghĩa tiêu chuẩn chuyển đổi trạng thái tài sản. Chỉ có băm gốc của cây Merkle được ghi vào chuỗi Bitcoin, bất kể dữ liệu tài sản lớn đến đâu, chiều dài giao dịch trên chuỗi Bitcoin không thay đổi, giao thức TA không làm ô nhiễm chuỗi Bitcoin.
3.4 Mối quan hệ giữa giao thức TA và mạng lưới Lightning
Sản phẩm mới nhất của Lightning Labs, tài sản giao thức TA có thể vào mạng lưới Lightning Bitcoin lớp hai một cách liền mạch, thông qua kênh TA. Trước đây, mạng lưới Lightning chỉ hỗ trợ lưu thông Bitcoin, giao thức TA đã thay đổi điều này, cho phép phát hành tài sản ( trên chuỗi chính Bitcoin, đặc biệt là Stablecoin ), sau đó vào lưu thông trên mạng lưới Lightning.
Nguyên lý hoạt động của kênh TA giống như kênh trạng thái, dựa trên hợp đồng khóa thời gian băm. Tài sản TA tự nó nằm trong UTXO, cơ chế thực hiện kênh TA không thay đổi, chỉ là bây giờ Channel hỗ trợ lưu thông tài sản TA.
Giao thức TA cho phép lưu thông tài sản ngoài Bitcoin qua mạng Lightning, thực hiện việc chuyển giao liền mạch các tài sản như Stablecoin trên mạng Lightning.
3.5 Chi phí sử dụng của người dùng cao, vấn đề lưu trữ tập trung cần được giải quyết
Mặc dù giao thức TA chỉ ghi lại hash gốc giao dịch trên chuỗi để giữ cho chuỗi Bitcoin gọn gàng, nhưng cái giá phải trả là dữ liệu tài sản cần được lưu trữ trên mỗi khách hàng. Tương tự như giao thức RGB, cần phải xác minh tính hợp lệ của tài sản (CSV) bởi khách hàng. Người dùng sử dụng tài sản TA cần khóa riêng của UTXO tương ứng với tài sản và dữ liệu liên quan đến tài sản trên cây Merkle.
Thực hiện chính thức của giao thức TA (Tapd) phụ thuộc sâu sắc